Owoce

Cyfomandra grubolistna Cyphomandra betacea – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych. Występuje w stanie dzikim na terenie Peru, Chile, Ekwadoru oraz Boliwii.

Śliwa domowa 'Węgierka Zwykła' – odmiana uprawna (kultywar) śliwy domowej należąca do grupy o późnej porze dojrzewania. Odmiana bardzo stara o bliżej nieokreślonym rodowodzie.

Porzeczka (Ribes L.) – rodzaj krzewu z rodziny agrestowatych. Należy tu ok. 150 gatunków występujących na obszarach o klimacie umiarkowanym na całej półkuli północnej[3]. W Polsce rośnie dziko 6 gatunków. Wiele gatunków to ważne rośliny owocowe (porzeczka agrest, porzeczka zwyczajna, porzeczka czarna), inne są cenionymi roślinami ozdobnymi lub mającymi inne zastosowania w ogrodnictwie lub nasadzeniach biotechnicznych (np. porzeczka złota, porzeczka alpejska).

Pitaja lub smoczy owoc, truskawkowa gruszka – to owoc wielu gatunków kaktusa

Pitaja lub smoczy owoc, truskawkowa gruszka – to owoc wielu gatunków kaktusa

Pigwa pospolita (Cydonia oblonga Mill.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju pigwa. Pochodzi z obszarów Azji: Zakaukazia, Iranu, Turkiestanu, południowo-wschodniej Arabii, Azji Mniejszej, rozprzestrzeniła się również w innych regionach. Do Europy Południowej prawdopodobnie została sprowadzona. W Polsce jest uprawiana. Czasami bywa mylona z pigwowcem.

Melonowiec właściwy (Carica papaya L.), nazywany przeważnie papają, czasami nieściśle drzewem melonowym – gatunek rośliny z rodziny melonowcowatych (Caricaceae). Pochodzi z Ameryki Południowej, Środkowej i południowych rejonów Ameryki Północnej (Meksyk, Floryda)[2]. Obecnie uprawiany w tropikach i subtropikach.

Melonowiec właściwy (Carica papaya L.), nazywany przeważnie papają, czasami nieściśle drzewem melonowym – gatunek rośliny z rodziny melonowcowatych (Caricaceae). Pochodzi z Ameryki Południowej, Środkowej i południowych rejonów Ameryki Północnej (Meksyk, Floryda)[2]. Obecnie uprawiany w tropikach i subtropikach.

Melonowiec właściwy (Carica papaya L.), nazywany przeważnie papają, czasami nieściśle drzewem melonowym – gatunek rośliny z rodziny melonowcowatych (Caricaceae). Pochodzi z Ameryki Południowej, Środkowej i południowych rejonów Ameryki Północnej (Meksyk, Floryda)[2]. Obecnie uprawiany w tropikach i subtropikach.

Męczennica jadalna, marakuja (Passiflora edulis Sims) – gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej (Brazylia, Argentyna, Paragwaj), została też zawleczona i rozprzestrzeniła się w Nowej Zelandii, Afryce, Makaronezji, na Hawajach i Galapagos. Jest powszechnie uprawiana w krajach tropikalnych.

Mangostan właściwy, garcynia, smaczelina, żółtopla, żółciecz (Garcinia mangostana L.) – gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny kluzjowatych (Clusiaceae Lindl.). Naturalnie występuje w Indonezji, Malezji i Tajlandii.

Kumkwat Fortunella Swingle – rodzaj małego drzewa lub krzewu należący do rodziny rutowatych. Wywodzi się z Chin. Należy do niego 6 gatunków. Gatunkiem typowym jest Fortunella margarita (Loureiro) Swingle. Do Europy zostały one sprowadzone przez szkockiego zbieracza roślin Roberta Fortune'a (1813-1880). Kwiaty białe i pachnące, owoce małe, barwy pomarańczowej, pokryte cienką skórką.

Kokos właściwy, palma kokosowa (Cocos nucifera L.) – jedyny gatunek z monotypowego rodzaju kokos (Cocos L.), należącego do rodziny arekowatych. Nazwa palmy kokosowej w sanskrycie to kalpa wryksza, co tłumaczy się jako „drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia”. W języku malajskim nazywa się pokok seribu guna, „drzewo o tysiącu zastosowań”.

Kokos właściwy, palma kokosowa (Cocos nucifera L.) – jedyny gatunek z monotypowego rodzaju kokos (Cocos L.), należącego do rodziny arekowatych. Nazwa palmy kokosowej w sanskrycie to kalpa wryksza, co tłumaczy się jako „drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia”. W języku malajskim nazywa się pokok seribu guna, „drzewo o tysiącu zastosowań”.

Kiwi, agrest chiński – jadalne owoce kilku gatunków aktinidii (Actinidia), w szczególności aktinidii chińskiej (A. chinensis) i smakowitej (A. deliciosa).

Kiwi, agrest chiński – jadalne owoce kilku gatunków aktinidii (Actinidia), w szczególności aktinidii chińskiej (A. chinensis) i smakowitej (A. deliciosa).

Oskomian pospolity (Averrhoa carambola L. ) – gatunek tropikalnego drzewa z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Występujące w naturze w Malezji oraz w Indonezji na wyspie Jawa. Poza naturalnymi siedliskami można spotkać go także w Afryce (Ghana), Oceanii (Polinezja Francuska), Ameryce Południowej (Brazylia, Gujana) i Ameryce Północnej, gdzie uprawiany jest na Florydzie i Hawajach. Zwyczajowo nazywany jest karambolą lub gwiaździstym owocem.

Hurma, hebanek, hebanowiec[2], persymona, sharon, szaron, szarona (Diospyros L.) – rodzaj drzew występujących w strefie międzyzwrotnikowej.

Awokado, smaczliwka (Persea Scheffer) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Występuje w klimacie tropikalnym i subtropikalnym Ameryki. Wykopaliska dowodzą, że awokado było już wykorzystywane 7000 lat p.n.e. Pierwotnie pochodzi z południowego Meksyku, lecz stosunkowo szybko rozpowszechniło się z Ameryki Północnej – przez Środkową – aż do Południowej

Grejpfrut (ang. grapefruit; Citrus paradisi) – gatunek wiecznie zielonej rośliny z rodziny rutowatych. Grejpfruty prawdopodobnie są mieszańcem pomarańczy olbrzymiej (Citrus maxima) z Archipelagu Malajskiego, z pomarańczą chińską (Citrus sinensis)[2], przy czym pomarańcze chińskie prawdopodobnie są także krzyżówkami, aczkolwiek dużo wcześniejszymi, tychże pomarańczy olbrzymich z mandarynkami (Citrus reticulata). Grejpfruty sprowadzone zostały i zadomowione na wyspie Barbados w XVII w. przez kapitana Jamesa Shaddocka. Rejon Morza Karaibskiego stał się głównym obszarem ich uprawy. Obecnie roślina uprawiana jest w wielu krajach strefy podzwrotnikowej (m.in. USA: Floryda, Kalifornia). Daje plon 300 ton z hektara.

Daktyle – owoce daktylowca właściwego. Są to pestkowce o długości do 7 cm. Mają konsystencję mięsisto-mazistą, są słodkie i zawierają w środku jedną pestkę.

Ananas (Ananas Mill.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). W stanie naturalnym rośnie w Ameryce Południowej. Ananas to także potocznie nazwa owocostanu ananasa jadalnego. Duży, soczysty owocostan wyrasta na szczycie krótkiej łodygi wyrastającej z rozety kolczastych liści. Do głównych producentów należą Hawaje, Brazylia, Meksyk i Filipiny

Arbuz, kawon (Citrullus Schrad.) – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych. Gatunkiem typowym jest Citrullus vulgaris. Duże znaczenie użytkowe ze względu na soczyste, jadalne owoce ma arbuz zwyczajny C. lanatus.

Awokado, smaczliwka (Persea Scheffer) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Występuje w klimacie tropikalnym i subtropikalnym Ameryki. Wykopaliska dowodzą, że awokado było już wykorzystywane 7000 lat p.n.e. Pierwotnie pochodzi z południowego Meksyku, lecz stosunkowo szybko rozpowszechniło się z Ameryki Północnej – przez Środkową – aż do Południowej

Banan (Musa L.) – rodzaj roślin z rodziny bananowatych (Musaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 70 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 5 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych). Występuje naturalnie w strefie międzyzwrotnikowej Azji, Afryki i Australii. Część gatunków dostarcza jadalnych owoców. Słowo banan pochodzi prawdopodobnie od arabskiego słowa banan, co oznacza palec lub afrykańskiego języka wolof, w którym rośliny te określa się mianem banaana. Gatunkiem typowym jest M. paradisiaca L.

Winogrono – owoc (jagoda) roślin z rodziny winoroślowatych, głównie winorośli właściwej. Winogrona można jeść na surowo lub można je przetwarzać. Główne produkty spożywcze uzyskiwane z winogron to: dżem, sok, galaretka, wino, wyciąg z pestek winogron, rodzynki, ocet winny i olej z pestek winogron.

Borówka (Vaccinium L.) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss). Według niektórych ujęć taksonomicznych należy do niego ok. 450 gatunków występujących głównie na półkuli północnej. Gatunkiem typowym jest Vaccinium uliginosum L

Brzoskwinia (Persica Mill.) – grupa kilku gatunków roślin, które według większości ujęć taksonomicznych zaliczane są do rodzaju Prunus. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski zalicza jednak uprawiany również w Polsce gatunek brzoskwinię zwyczajną (Persica vulgaris) do oddzielnego rodzaju Persica (brzoskwinia)

Cytryna zwyczajna Citrus limon (L.) Burm., nazywana też cytryną właściwą lub po prostu cytryną – gatunek roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.). Pochodzi z południowowschodnich Chin, lecz współcześnie nie występuje tam ani w stanie dzikim, ani nie jest tam uprawiana. Prawdopodobnie powstała w wyniku skrzyżowania limy (Citrus aurantifolia syn. C. latifolia) z cytronem (Citrus medica). Do Europy trafiła podczas Średniowiecza (starożytni Rzymianie znali i uprawiali tylko cytrony Citrus medica)

Figa – owoc, a dokładniej owocostan rośliny zwanej figowcem pospolitym, figą pospolitą, figą karyjską, drzewem figowym. Podobny typ owocostanu, określany specjalistycznym terminem sykonium, mają też pozostałe figowce. Jest to gruszkowatego kształtu, skórzasty worek, z bardzo ciasnym otworem. W środku wypełniony jest licznymi owocami lub resztkami kwiatów. Owocostany figowców pochodzą od owocostanów przypominających owocostany morwy, które w trakcie ewolucji odwróciły się, ukrywając owoce w swym wnętrzu. Owocostany zawierają do kilkuset owoców, mających postać drobnych, podobnych do nasion niełupek otoczonych przez rozrośnięte, mięsiste dno kwiatowe.

Granat, granatowiec (Punica L.) – nieliczny gatunkowo rodzaj drzew lub ciernistych krzewów. Zalicza się tutaj jedynie dwa gatunki pochodzące z basenu Morza Śródziemnego.

Grejpfrut (ang. grapefruit; Citrus paradisi) – gatunek wiecznie zielonej rośliny z rodziny rutowatych. Grejpfruty prawdopodobnie są mieszańcem pomarańczy olbrzymiej (Citrus maxima) z Archipelagu Malajskiego, z pomarańczą chińską (Citrus sinensis)[2], przy czym pomarańcze chińskie prawdopodobnie są także krzyżówkami, aczkolwiek dużo wcześniejszymi, tychże pomarańczy olbrzymich z mandarynkami (Citrus reticulata). Grejpfruty sprowadzone zostały i zadomowione na wyspie Barbados w XVII w. przez kapitana Jamesa Shaddocka. Rejon Morza Karaibskiego stał się głównym obszarem ich uprawy. Obecnie roślina uprawiana jest w wielu krajach strefy podzwrotnikowej (m.in. USA: Floryda, Kalifornia). Daje plon 300 ton z hektara.

Grusza (Pyrus L. ) – rodzaj w większości niewielkich drzew z rodziny różowatych (Rosaceae). Pierwotnie cały rodzaj występował w strefie umiarkowanej Eurazji nie sięgając jednak tak daleko na północ jak jabłoń, gdyż wymagania cieplne grusz są wyższe. Systematyka grusz jest bardzo zawiła. Gatunki łatwo się ze sobą krzyżują, tworząc liczne podgatunki i formy przejściowe. Dlatego wśród systematyków brak zgody co do podziału grusz, rozgraniczenia i liczby ich gatunków oraz odmian botanicznych. Obecnie szacuje się (w zależności od autora), że rodzaj Pyrus zawiera od 30 do 60 gatunków. W ciągu liczącej co najmniej 30 wieków uprawy gruszy wyselekcjonowano kilka tysięcy odmian uprawnych, które dzieli się na dwie grupy w zależności od dominującego udziału genów z poszczególnych gatunków na grusze zachodnie (europejskie) i grusze wschodnie (azjatyckie). Gatunkiem typowym jest Pyrus communis L.

Jabłko – jadalny, kulisty owoc jabłoni o soczystym i chrupkim miąższu, spożywany na surowo, a także po obróbce kulinarnej.

Jeżyna, ożyna a. ostrężyna[2] (Rubus L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Część przedstawicieli określana jest zwyczajowo w języku polskim malinami (gatunki o różnej przynależności w obrębie podrodzajów, które łączy czerwona barwa owoców i odpadanie ich od dna kwiatowego po dojrzeniu).

Aktinidia (Actinidia Lindl.) – rodzaj drzewiastych pnączy należący do rodziny aktinidiowatych. Występują w klimacie umiarkowanym. Gatunkiem typowym jest Actinida callosa L.[2]. Owoce (jagody) aktinidii smakowitej i aktinidii chińskiej oraz ich mieszańców znane są pod nazwą kiwi.

Lima, limona, limonka, limetka, limeta kwaśna (Citrus aurantifolia) – gatunek rośliny należącej do rodziny rutowatych. Przypuszczalnie pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, powszechnie uprawiana w regionach tropikalnych i subtropikalnych.[2]. Najwięksi producenci: Indie, Meksyk, Argentyna, Brazylia.

Malina - grupa gatunków z rodzaju Rubus L. wyróżniana zwyczajowo ze względu na czerwoną barwę owoców i łatwość ich odpadania od dna kwiatowego (pozostałe gatunki noszą zwyczajową nazwę rodzajową jeżyna). U różnych odmian uprawnych owoce mogą być koloru od czarnego i purpurowego, przez czerwony, żółty, do białawego.

Mandarynka (Citrus reticulata Blanco) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych (Rutaceae). Prawdopodobnie pochodzi z Azji Południowej, jest uprawiana w wielu rejonach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym

Mango (Mangifera L.) – rodzaj roślin obejmujący około 45 gatunków tropikalnych drzew owocowych, występujących w Indiach oraz Indochinach.

Galia (Cucumis melo var. reticulatus) – jeden z wielu kultywarów melona cukrowego. Owoc posiada formę kulistą, skórka żółtobrązowa, pokryta charakterystycznym siatkowaniem. Owoce osiągają wagę do 1 kg. Miąższ biało-zielony, aromatyczny i słodki.

Kantalupa – uprawiana odmiana melona cukrowego (Cucumis melo subsp. melo var. cantaloupensis). Owoc posiada formę kulistą, skórka często podłużnie żebrowana, niekiedy pokryta wyrostkami i guzkami[1]. Nazwa pochodzi od zamku Cantalupo pod Rzymem, gdzie po raz pierwszy w Europie rozpoczęto uprawę tej odmiany. Owoce osiągają wagę do 1 kg. Do tej odmiany zalicza się również ceniony melon szarantejski o wyjątkowo aromatycznym miąższu

Nektarynka (Prunus persica var. nucipersica) – odmiana (a właściwie grupa odmian) brzoskwini zwyczajnej, od której nektarynki odróżnia przede wszystkim gładka (nie włochata) skórka owoców. Pochodzenie nektarynek przez długi czas było zagadką. Podejrzewano, że jest to mieszaniec brzoskwini i śliwy. Jednak badania genetyczne wykazały, że brak charakterystycznego omszenia, to skutek ujawnienia się genu recesywnego, odpowiedzialnego za tę cechę rośliny. Jest uprawiana w Polsce.

Pomarańcza – nazwa, jaką określa się niektóre gatunki roślin należące do rodzaju cytrus, zwykle o pomarańczowej skórce i włóknistym miąższu. Jest to nazwa tylko zwyczajowa, nie stanowi ona odrębnej jednostki taksonomicznej. Gatunki pomarańczy pochodzą z Chin i wschodniej Azji.

Porzeczka (Ribes L.) – rodzaj krzewu z rodziny agrestowatych. Należy tu ok. 150 gatunków występujących na obszarach o klimacie umiarkowanym na całej półkuli północnej[3]. W Polsce rośnie dziko 6 gatunków[4]. Wiele gatunków to ważne rośliny owocowe (porzeczka agrest, porzeczka zwyczajna, porzeczka czarna), inne są cenionymi roślinami ozdobnymi lub mającymi inne zastosowania w ogrodnictwie lub nasadzeniach biotechnicznych (np. porzeczka złota, porzeczka alpejska).

Śliwa (Prunus L.) – rodzaj krzewów i drzew z rodziny różowatych (Rosaceae Juss). Występuje w strefie umiarkowanej i ciepłej półkuli północnej, obecnie odmiany uprawne i ozdobne rozpowszechnione na całym świecie. Do rodzaju tego należą gatunki określane zwyczajowymi nazwami jako: brzoskwinia, czeremcha, czereśnia, laurowiśnia, morela, wiśnia, śliwa.

Poziomka truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne) – roślina mieszaniec dwóch gatunków poziomki z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.). Ma wiele nazw zwyczajowych: poziomka ananasowa, poziomka wielkoowocowa, najczęściej jednak nazywana jest po prostu truskawką. Mieszaniec ten został uzyskany w Europie przez skrzyżowanie pochodzącej ze wschodniej Ameryki Północnej poziomki wirginijskiej (F. virginiana Mill.) z chilijską (F. chiloensis (L.) Mill.), którego dokonano w 1712 roku[potrzebny przypis]. Uprawiana ze względu na jadalne owoce, w warunkach Europy Środkowej wyjątkowo i przejściowo dziczeje (efemerofit).